در ادبیات کلاسیک ما ایرانی ها و بخصوص در اشعار ” حضرت حافظ ” ، بارها به موضوع با دو زانوی ادب نشستن در مقابل معشوق ، پادشاه ، استاد و مرید، رابطه خدایگان و بنده ومتهم در مقابل افکار عمومی اشاره شده است . بخصوص آنجا که میفرمایند : گناه اگر گناه تو نبود حافظ … تو در مقام ادب باش و گو گناه منست . بنظر می اید اظهار عجز وزیر خارجه سابق ولایت ، در مورد عدم توجه به وجود کلمه ” تعلیق” نوعی اقرار بخطای عمدی برای پوشاندن خطای بزرگتر مراد و امام وی ” خامنه ای ” باشد .
هر کسی با مقداری اطلاعات حتی متوسط از زبان انگلیسی فرق بین دو کلمه ” لغو ” و ” تعلیق ” دراین زبان را میداند ، پس این مشکل را چگونه میتوان حل کرد که فردی مانند جواد ظریف که تحصیل کرده دانشگاه های آمریکایی است ، در مقابل تهاجم ولایتمداران که چرا دقت نکرده است که در متن برجام آنجا که به تحریمهای هسته ای و غیر هسته ای اشاره شده است ، صحبتی از لغو تحریمها نیست و اساس برجام نه بر لغو که بر تعلیق تحریمها آنهم تحریمهای هسته ای گذاشته شده است ، عقب نشینی کرده و بنوعی معذرت خواهی می کند ؟
جواد ظریف اخیر در یک سخنرانی می گوید که یکی از مذاکره کنند گان که متن ضمیمه بر جام را مینوشته است ، بدون در جریان گذاشتن وی ، کلمه تعلیق را در ضمیمه مطرح کرده است .
سخنان وی که گویا پذیرش برجام از سوی ج.ا. بخاطر این بوده است که گویا این مجموعه شامل : وزارت امور خارجه ، شورای امنیت ملی ، مجلس ، بیت رهبری و خامنه ای ، موضوعی به این سادگی را نفهمیده اند ، بدلایل زیر قابل قبول نیست :
الف : در روز سه شنبه 21 مهر 1394 ، مجلس توافقنامه برجام را با اکثریت قاطع و با عجله تصویب کردند و در همه جا بخصوص در اصلاح بند 3 بر لغو موثر تحریمها تاکید داشتند و عجله در تصویب تا آن حد چشمگیر رود که : “احمد توکلی در تذکری اظهار کرد: امروز مهمترین مسأله سیاست خارجی کشور با خواست رئیس مجلس در عرض 20 دقیقه به سرانجام رسید و تصویر این وضع برای کشور مضر است” ، آنهمه عجله که نهایتا ” لاریجانی ” بزبان آمد و گفت که از بیت تلفنی برای تصویب داشته است برای چه بود ؟ بخاطر عجله در تصویب برجام ، از بالا یعنی بیت به مجلس و حتی به ظریف دستور داده شده بود
ب: میدانیم مذاکرات برجام قبل از بر سر کار آمدن دولت روحانی و در اواخر عمر دولت دوم احمدی نژاد در عمان شروع شده بود و مهمتر اینکه ” خامنه ای ” که بر سر موضوعات بسیار کم اهمیتتر در کار دولت دخالت میکند ، امکان نداشته که در این باره کلاه سرش برود . نتیجه اینکه بهانه ظریف مبنی بر اینکه چون وی به وجود کلمه ” تعلیق ” توجه نکرده است ، کل مجموعه حاکمیت ج.ا. فریب خورده است پذیرفتنی نیست . ، پس واقعیت چیست ؟ چرا خامنه ای دشمنی بخش وسیعی از طرفداران خود را بجان خرید ، قلب نیرو گاه فردو را باسیمان پرکرد ، فرمان داد که تعلیق را لغو جار بزنند ؟ و موضوع جالبتر اینکه چرا جماعت حزب الله با اینکه میدانند تایید برجام جز با اجازه ” خامنه ای ” ممکن نبوده است باز گناه را بر گردن ظریف و روحانی می اندازند ، بسیار ساده است ولایی ها نمیخواهند بپذیرند که خامنه ای خود اشتباه کرده است و می خواهند با لجاجت ، این گناه رابه گردن هرکس جز خامنه ای بیندازند. در باره اشتباه خامنه ای بعدا صحبت می کنیم .
واقعیت اینستکه در سال های 2016-2015 ” باراک اوباما ” در آمریکا بر سر کار بود وحضور ارتش آمریکا در عراق با چالش جدی روبرو بود ، بمب های کنار جاده ای امان سربازان آمریکایی را بریده بودند و مدتها بود که آمریکا دیگر از اینکه بتواند از ” داعش ” که تحت تاثیر حاکمیت ” نوری المالکی ” و آمریکا بر عراق بوجود آمده بود بعنوان ابزاری برای تضعیف ج.ا. استفاده کند قطع امید کرده بود . آمریکا و اروپا که معمولا از فرقه های مذهبی و قومی برای تحکیم جای پای خود در کشورهای رشد نیافته استفاده می کنند ، بعد از اینکه مطمئن شدند نمی توانند داعش را را از طریق متحدان منطقه ای خود تحت کنترل در آورند و با توجه به جنایات اینها بر علیه ایزدی ها ، کردها و حتی اپوزیسیون سوری ، بسوی نابود کردن آنها میل کردند. از سوی دیگر اگر داعش به هر شکل قدرت می یافت نظم سنتی ژئو پولیتیکی منطقه میان سنی و شیعه بر هم می خورد و یکه تاز شدن سلفیسم می توانست بدنبال خود نوعی پان اسلامیزم سنی را دامن بزند که نه اسراییل و نه هیچیک از قدرتهای بین المللی فعال در منطقه از آن حمایت نمیکردند . مجموعه این عوامل منطقه ای و همچنین نیاز دمکراتها در آمریکا به تشنج زدایی با ج.ا . که از نظر آنان تضمین کننده انتخاب مجدد یک دمکرات بعنوان رییس جمهوربعد از اوباما در آمریکا بود باعث شد که آمریکا و اروپا ، سعی داشته باشند ماموریت نابودی داعش را بعهده ج.ا. و روسیه بگذارند ، نه اینکه بتوان گفت که ج.ا. و وروسیه بعنوان عامل غرب عمل کردند بلکه آمریکا بخوبی میدانست که روسیه تا چه حد از قدرتگیری سلفی ها در سوریه در وحشت است ، وحشت ج.ا. نیز از قدرت گیری داعش نیز بر هیچکس پوشیده نیست . کافی بود آمریکا از حمایت اپوزیسیون سوری پا پس بکشد تا روسیه و ج.ا. بکه تاز میدان شوند .
از سوی دیگر خامنه ای در آنزمان از نیاز غرب برای سرکوب داعش که در آن سالها در بسیاری از پایتخت های اروپا و گاها آمریکا دست بعملیات مسلحانه و ترور و انفجار میزد آگاه بود . در حقیقت در برجام ،بر سر مسائلی توافق شد که در توافق اسمی از آنها برده نشد. با برجام ، ج.ا.در عراق و سوریه (البته بعد از روسیه) یکه تاز میشد بشرط اینکه حضور آمریکایی ها را در افغانستان و عراق را با چالش مرگبار روبرو نکند ، گروههای شیعه ایرانگرا نسبت به خریدهای میلیاردی اسلحه عراق از آمریکا واکنش نشان ندهند -( در دوران دولت نوری المالکی تحت حمایت ج.ا.که همراه با نیروهای آمریکایی ، سپاه مهدی مقتدی الصدر را قتل عام کرد، دو قرارداد 12 و 13 میلیارد دلاری معامله سلاح با امریکا بسته شد )- ، داعش و گرایشات سلفی در عراق را سرکوب کنند -( از سال 2006 تا 2014 که نوری الماکی نخست وزیر عراق بود ، سنی ها تقریبا از مواضع اصلی قدرت حذف شده بودند و و بنابراین خطر اصلی در عراق برای آمریکا نه شیعه که سنی ها بودند ) -بر این مبنا تنها ج.ا. بود که از انگیزه لازم ،ابزار کافی ( متحدین عراقی) ، نیروی زمینی و امکانات سوق الجیشی لازم برای سرکوب سنی ها و داعش برخوردار بود .تمایل اوباما برای دادن دست وحدت به ج.ا. دقیقا برای حفظ تعادل منطقه ای و امن کردن عراق برای حضور آمریکایی ها بود و این نیاز را فقط ج.ا. می توانست بر آورده کند . از سوی دیگر خامنه ای با محاسبه اینکه در صورت حضور سیاسی و نظامی در عراق و سوریه می تواند جای پای خود را در لبنان و بیخ گوش اسراییل محکم کرده ودر صورت بحرانی شدن تنش میان اسراییل و فلسطینی ها حرف اول را بعنوان قهرمان دفاع از فلسطینی ها در دنیای اسلامی خواهد زد ، بسیار مشتاق به ادامه حضور بی درد وسر در شامات ( عراق و سوریه ) بود و این اشتباه بزرگ خامنه ای بود ، این حضور هیچ دستاوردی برای ج.ا. در بر نداشت هرچند که یکی از اصلی ترین دلایل ” خامنه ای ” برای رفتن بپای امضای برجام بود .
البته حضورج.ا. درعراق نهایتا بنا بر مثل از قضا سرکنگبین صفرا فزود سبب بوجود آمدن گرایش ضد ولایی در میان بخشی از شیعیان برهبری مقتدی صدر شد . یعنی حضور ج.ا. در عراق و سوریه اکنون باعث بوجود آمدن تمایلات ضد ولایی درست از طرف فرزند معنوی خامنه ای ” مقتدی صدر ” شده است واین آخوند ماجراجو در دشمنی با خامنه ای گاها آماده معا مله با رهبران عربستان سعودی نیز میشود . از سوی دیگر علیرغم ایجاد تنش از سوی حزب الله در لبنان ، جهاد اسلامی فلسطین ، کمیته‌های مقاومت فلسطین ، جبهه مردمی آزادی فلسطین و ….که همگی فرمان ولایت در منطقه را مجری می کنند ؛ ج.ا. نتوانسته دستاورد چشمگیری در ایجاد تنش میان فلسطینی ها و اسراییل داشته باشد . ج.ا. برای ایجاد این تنش حتی دست بدامن فرستادن بادبادکهای آتش زا از فلسطین بسوی اسراییل شدکه آنهم بشکست انجامید . ج.ا. تنها در صورت دامن زدن به آتش جنگ داخلی در اسراییل و رودر رویی اعراب ساکن اسراییل با ساکنان غیر عرب این کشور می تواند موفق باشد که حتی در آنصورت هم ، اسراییل بسرعت ، ترکیه و مصر را برای آرام کردن اوضاع به کمک خواهد خواست . این ادعاها برای این بود که نشان دهیم ، آنچه که خامنه ای در توافق برجام بدنبال آن بود بجز یک مورد که به آن خواهیم پرداخت عملا دستاورد مهمی برای وی بوجود نیاورد .
اما در مورد تعطیلی فعالیتهای هسته ای همانطور که دیدیم تعطیل کردن فعا لیت فردو و از کار انداختن سانتریفیوژها تقریبا هیچ نقشی در تعطیل کردن فعالیتهای هسته ای – اتمی ج.ا. نداشت و همانطور که در سال 2016 در مقاله ( توافق هسته ای یا “صلح مسلح “میان دو دشمن خونین) در توصیف برجام گفته شد توقف این فعالیتها صرفا جنبه تکنیکی داشت و با توجه به وجود دانش هسته ای در کشور ملاها ، اینان می توانستند هر گاه که بخواهند این فعالیتها رااز سر بگیرند .و اکنون مشخص شده است که آن پیش بینی درست بود و علیرغم ترورهای متعدد فعالان هسته ای ولایت ، این فعالیتها با هیچ چالش جدی ای روبرو نشده است . بنا بر این توقف فعالیتهای هسته ای که خامنه ای آگاهانه به آن تن داد را نمی توان شکستی استراتژیک برای ج.ا. قلمداد کرد اما خامنه ای در سال 2016 بخطا مطمئن بود اگر فقط چند سال بتوان بیح گوش اسراییل دوام بیاورد ، خواهد توانست با تیزاندن تضاد میان اسراییل و حماس و سایر گروههای فلسطینی ، روحانیت ولایی را به قهرمان تاریخی جهان اسلام تبدیل کند ودرست در این ارتباط بر سر امضای توافقنامه برجام رفته و مطمئن بود اکنون که غرب به وی برای سرکوب گرایشهای تروریستی سلفی نیاز دارد ، چشمانش را نیز بر روی فعالیتهای موشکی سپاه نیز خواهد بست ، در طول 6 سال 2015 تا به امروز و با توجه به این فرصت ج.ا. به قدرت اول موشکی منطقه تبدیل شد ، حزب الله را به قدرت مهیب موشکی در همسایگی اسراییل تبدیل کرد والبته این محاسبه درست تنها دست آورد خامنه ای در توافق برجام بود .
اماآنچه که ” خامنه ای ” از دست داد اعتبار منطقه ای بعنوان کشوری بود که بتواند در میان سنی های عراق و سوریه نیز صاحب اعتبار باشد که ترکیه بسرعت سعی در جلب گروههای سنی در عراق و سوریه و وحتی فلسطین دارد ، شکی نیست که دستان ج.ا. و سپاه قدرس بخون سنی های عراق و سوریه آلوده است و اگر مقتدی صدر امروز به دشمن قسم خورده ، ج..ا. در عراق تبدیل شده است ، ریشه در همراهی شیطانی ولایت با آمریکا در عراق بخصوص در سالهای حاکمیت دولت نوری المالکی در این کشور دارد . از سوی دیگر حضور نزدیک به یک دهه سپاه قدس در لبنان و حتی اراضی نزدک به بلندی های جولان ، تا کنون هیچ دستاوردی برای تبدیل کردن سپاه قدس به قهرمان کشورهای اسلامی و حتی فلسطینی ها نداشته است . یعنی اگر با دقت به پیشرفتهای ج.ا. در منطقه نگاه کنیم متوجه میشویم که ولایت اساسا در چهارچوب های حفظ نظم سنتی منطقه ای مورد تایید آمریکا عمل کرده است ، عراق و سوریه همیشه نسبت به آمریکا و متحدانش موضع مستقل داشته اند و اکنون هم دارند ، نزاع شیعه و سنی که در زمان شاه سابق تقریبا فروکش کرده بود اکنون حتی خونین شده است و خامنه ای و سپاه قدس درخونین کردن این دشمنی نقش اساسی داشته اند !
شبه جزیره عرب و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز آمریکایی بوده اند و هستند با این فرق که مصر تحت ریاست ژنرال سیسی بیشتر از پیش به سوی سعودی ها متمایل شده است. اما جمهوری اسلامی در بحرین و یمن که با مخالفت قاطع آمریکا و سعودی ها روبرو بوده حتی نتوانسته یک قدم بردارد .
بر این مبنا واگر با عینک سال 2015 به شرایط نگاه کنیم ، خامنه ای برای همراهی با آمریکا در سرکوب گرایشهای سنی ، ادامه حضور بدون مخالفت در عراق و سوریه ، بازگرداندن چند میلیارد دلار و کم شدن بعضی تحریمها ، عجله داشته و خود به جواد ظریف و امثالهم گفته است برجام را هر طور که می گویند امضا کنید ، بر این اساس مجلس برجام را در 20 دقیقه تایید می کند ، جواد ظریف تعلیق را لغو اعلام می کند و بقیه قضایا … اکنون که بقول معروف طشت رسوایی از بام افتاده است ، و ج.ا. در عراق و سوریه جز ضرر های هنگفت مالی و سیاسی چیزی بدست نیاورده است ،علیرغم حضورج.ا. در لبنان و جولان اسراییل بازهم قویتر شده و پیمان ابراهیم را نیز امضا کرده است ، اکنون که موقع حسابرسی است ، طبیعتا جواد ظریف جرات اینرا که بگوید ” آقا ” گفته بوده که برجام را هر طور که هست امضا کنید را ندارد و نهایتا می گوید ” به فرق میان تعلیق و لغو ” توجه نکرده است .
اینجا فقط یک موضوع حل نشده مانده است و ممکنست بگویید حفط بشار اسد دستاورد دیگر ” خامنه ای ” بوده است . با اطمینان می توان گفت که آمریکا در آن سالها و با توجه به افتضاحی که در اشغال عراق و حمله به افغانستان و لیبی ، ببار آورده بود بسیار زود به این نتیجه رسید که نباید برای سرنگونی بشار اسد تلاش کند ، ادعای ما در این باره به اسناد آورده شده در کتاب ” عود بیماریهای مزمن در بهار عربی ” نوشته ” ژیلبرت آشکار ” متکی است . در این کتاب بصراحت از عدم تمایل ” اوباما ” و معاون وی در آن سالها ” بایدن ” برای مداخله در جنگ سوریه و سپردن امور بدست ایران و روسیه صحبت میشود که ترجمه این چند صفحه از این کتاب بصورت ضمیمه ، آورده شده است . این کتاب البته به فارسی بر گردانده نشده و در دست ترجمه است نهایت اینکه دستاورد ج.ا. از برجام فقط پیدا شدن فرصت برای تکمیل زرادخانه هسته ای خود بوده است که آنهم اساسا در جهت حفظ رژیم است تا نگهداری از خاک ایران و ایران زمین ، در حالیکه خامنه ای مطمئن بود با پیدا کردن فرصت خواهد توانست انقلاب اسلامی را به انقلاب محتمل در کشورهای عربی گره زده و ایران شیعه- ولایی را به مقوله ای در سطح جهان اسلام تبدیل کند و البته در این امر شکست سختی خورد .
امروز 6 سال بعد از امضای توافقنامه برجام ، طرفین اصلی یعنی ایران و آمریکا عجله ای برای تجدید حیات آن ندارند . بایدن میداند که ج.ا. در صدد هسته ای شدن است و نمی خواهد با امضای توافقنامه ای میان تهی ، جرم هسته ای شدن احتمالی این نظام عهد شکن را بر عهده بگیرد . ولایت نیز میداند که آمریکا نه می خواهد و نه می تواند تحریمها را بر دارد و در بهترین حالت ممکن ، آمریکا فقط می تواند سختگیری کمتری نسبت به شکسته شدن تحریمها از خود نشان خواهد داد . از سوی دیگر تیز شدن تضادها درداخل بخصوص با اقشار متوسط ، خامنه ای را بر آن داشته که به داشتن سلاح هسته ای بطور جدی فکر کند . بنظر نمیرسد که مذاکرات فعلی برجام به نتیجه ای مانند آنچه که در سال 2015 رسید برسد .هر چند که ج.ا. نمی خواهد بطورت رسمی بازگشت خود به توافقنامه را از ترس رفتن پرونده به شورای امنیت رد کند .
کاوه فرزند ملت 
Leave a Reply